TİTREŞİM ÖLÇÜMÜ

Titreşim, taş ocakları, madenler, sanayi ve inşaat makinalarının çalışması sırasında insan vücudunda hissedilen salınım hareketidir. Potansiyel enerjinin kinetik enerjiye, kinetik enerjinin potansiyel enerjisine dönüşmesi sonucunda titreşim oluşur. Titreşimin insan üzerindeki etkisini fiziksel olarak tanımlarız. Bunlar titreşimin şiddeti ve titreşimin frekanslarıdır. Frekansın birimi Hertz (Hz), şiddetin birimi ise (W/cm2) olarak ifade edilir.

Titreşim insan vücudunda fiziksel, psikolojik, fizyolojik ve patolojik olarak doğrudan etkilidir. İnsanın duyarlı olduğu frekans 1 Hz ile 100 Hz arasındadır. Titreşimli el aletleri kullanan kişilerde titreşim enerjisi avuç içinden kola ve oradan da omuza geçerken kişide güç kaybı meydana gelir. Buna binaen solunum hızının artması, oksijen tüketiminin artmasına bağlı enerji harcaması artar, kalp ritim hızının artması ve buna bağlı kan basıncı artışı ve sinir hücrelerinin fonksiyonlarında aksama olduğu tespit edilmiştir. Bütün vücudun titrediği durumlarda ise özellikle bel bölgesinde rahatsızlık ve omurgada travmaya yol açan rahatsızlıklar çıkabilmektedir.

İşçilerin titreşime maruz kalmaları sonucu ortaya çıkabilecek risklerin oluşmasını engellemek ve korumak amacıyla işverenin titreşim ölçümü yaptırması zorunludur. Yapılan ölçüm sonrasında maruziyet sınır değeri ve eylem değeri ile tedbir ve önlemler alınmalıdır.

Çalışma Ortamında Titreşim Kontrolü Nasıl Olmalıdır?
El-kol titreşimi için;
Sekiz saatlik çalışma sınır değeri 5 m/s2
Sekiz saatlik çalışma etkin değer 1,15 m/s2
Bütün vücut titreşimi için;
Sekiz saatlik çalışma sınır değeri 2,5 m/s2
Sekiz saatlik çalışma etkin değer 0,5 m/s2 olmalıdır.
Bu durumun sağlanması için; kişisel koruyucu araçların kullanılması, yayılan titreşimin azaltılması ve yankılanmasını önlemek, sallantı hareketini dönme hareketine çevirmek, çalışan makinayı sabit tutacak uygun sistemler üretmek önemlidir.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü’nün 79. maddesinde, titreşim (vibrasyon) yapan aletlerle yapılan çalışmalarda alınacak tedbirler;
“1 – Titreşim yapan aletlerle çalışacak işçilerin, işe alınırken, genel sağlık muayeneleri yapılacak, özellikle kemik, eklem ve damar sistemleri incelenecek ve bu sistemlerle ilgili bir hastalığı veya arızası olanlar, bu işlere alınmayacaktır.
2 – Titreşim yapan aletlerle çalışacak işçilerin, periyodik olarak, sağlık muayeneleri yapılacaktır. Kemik, eklem ve damar sistemleri ile ilgili bir hastalığı veya arızası görülenler, çalıştıkları işlerden ayrılacak, kontrol ve tedavi altına alınacaktır.” denilmektedir.
Ayrıca; 10.06.2003 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 4857 sayılı İş Kanununun 78 inci maddesine göre hazırlanan ve 23.12.2003 tarihli ve 25325 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Titreşim Yönetmeliği bilindiği üzere 23.12.2006 tarihinde yürürlüğe girecektir. Bu yönetmelik hükümlerine göre; el-kol titreşimi ve tüm vücut titreşimi için, günlük maruziyet sınır değerler ve maruziyet etkin değerler verilmekte, maruziyetin ölçülmesi ve değerlendirilmesinin yapılması zorunluluğu hükme bağlanmıştır.

Yine bu yönetmeliğe göre; “Maruziyetin Önlenmesi veya Azaltılması” “Risk Belirlenmesi ve Değerlendirmesi” “İşçilerin Bilgilendirilmesi ve Eğitimi” “İşçilerin Görüşünün Alınması ve Katılımın Sağlanması””Sağlık Gözetimi” ve “Özel Koşullar” başlıklı maddelerde titreşimle ilgili olarak detaylı hükümler yer almaktadır. Denmiştir

Titreşim yapan aletlerle çalışan işçilerin en az 6 ayda bir kez sağlık muayenesinden geçmesi gerekmektedir.